Amerta
ring Angga
IBW Widiasa Kenitén
Amreta
warsané katur,
Ranjingang
maring anggané,
Apan
ring raga maungguh,
Bhatara
ring bhuwana alit,
Pada
kaungguanan Widhi,
Punika
né astapayang,
Anggé
pamahayu,
Pakreti
ring bumi.
(
Ida Padanda Gdé Wayan Pasuruan, Wargasari Upapalin Pura)
Sanghyang Widhi
mapaica sarwa amreta. Paican Idané patut pisan rumasayang ring angga. Amerta sané kapica nguripang pranané,
nguripang anggané, nguripang pikayunané. Amerta sané mawit saking astiti bakti
sayan becik karumasayaang. Santukan mawit saking pamargi patut. Amerta – amerta
punika nguripang pikayunan Déwata santukan mawit saking Sanghyang Widhi.
Mabinaan wantah amerta sané ngranjing mawit saking karaksaan ( asura). Amerta
karaksasaan ngawetuang piyungkan. Pinyungkan ring angga, pinyungkan ring anak
lian. Punapi malih amertané punika kapikolih saking nénten patut, sakadi
korupsi utawi sané lianan.
Amerta sané wetu
saking Sanghyang Widhi patut anggén pamahayu angga taler pamahayu pretiwi..
Pretiwiné becik antuk mahayu ngicénin amerta. Dadosné pasuk wetuné
pamargin amertané. Sang maurip mahayu pretiwi, pretiwi mahayu sang maurip.Yadnya
anggén mahayu pretiwi. Yadnya nénten marupa upakara kémanten taler marupa
pamargi nyelametang ( mahayu ) pretiwi Ngawetuang pikayunan sami – sami mangda
maurip degdeg puniki sané kobet. Katahan sané ngrusak pretiwi. Sakadi ngrusak
alas, ngrusak gunung, ngrusak danu, ngurusak segara. Wantah sami rusak, méweh
amertané tedun . Pikobet pacang kapanggih. Pikobeté punika sakadi panes
ngentak. Sabeh tedun salah masa. Tetanduran méweh maurip becik. Mrana ngrereh tetanduranné. Usan mrana tetanduran,
mrana ubuh – ubuhan, ayam keni flu burung, banténg keni antrak, bawi keni flu
babi, asu keni rabiés. Manusa keni mrana lali ring angga lali pretiwi.
Kaswécan saking
Sanghyang Widhi patut astapayang pisan. Astapayang antuk pamargi sering kaucap
yasa kérti. Yasa kérti sané patut mecikang karmané, mecikang kulawarga,
mecikang pasemetonan, taler mecikang pakraman. Ngyasakértiang paican Sanghyang
Widhi gumanti pemargi sané abot wantah nénten mawit éling ring angga
gumanti manresti saking amerta Sanghyang Widhi.
Ngrumasayang paswécan
Sanghyang Widhi marupa amerta nguripang Déwata sané wénten sajeroning angga. Déwata
sané wénten ring angga matemu ring Sanghyang Widhi. Pacepuké punika ngawetuang
kalangwan pikayun. Pikayunan kalangwan arang pacang manggihin biota. Biota ring
angga utawi biota ring anak lian.
Sanghyang amerta
ngebek ring jagaté. Sang wikan ngereh amerta nénten pacang kirangan amerta.
Ngicalang ngekoh, lengit makarya. Makarya sané patut. Makarya sané manut ring
agama. Ritatkalaning makarya nénten lali ring Sanghyang Widhi. Sanghyang Widhi
nyuwécain sang jemet makarya. Wantah ngekoh, lengit makarya amertané sayan
ngedohang. Patut mautsaha mangda Sanghyang Widhi ngicénin amerta. Amertané
patut nguripang kadéwataané.
Labels: Esai