Basa Manis Jwotangarin

Basa Manis Jwotangarin
IBW  Widiasa Keniten

Kadharmaning dadi jadma
Dreti aji anggon dingding
Ngapiambeng sarwa gena
Basa manis jwotangarin
Lokikayang becik –becik
Nyiksik sané iwang patut
Pangtan kadi basa senggak
Ngalih suka duka panggih
Sampun niku
Warah ingwang ring idéwa.

( I Wayan Karda, Geguritan Babad Segara Rupek: 14)
            Swadarmaning dados jadma nénten dados lempas saking Sanghyang Aji. Santukan Sanghyang Aji pinaka uger – uger rikalaning makrama. Makrama wantah nénten manut ring Aji janten pacang ngawetuang pikobet ring angga utawi ring anak lian.
 Sanghyang Aji sané kadruwénang patut incepang antuk pamargi. Sanghyang Aji sané kawirasaang sajeroning hredaya, wiwéka janten pacang mresidayang ngicalang pikobet utawi wigena sané kapanggih.
Katahan wigenané kapangih mawit saking nénten ngamargiang Sanghyang Aji. Sanghyang Aji kaucapang manten nénten karuntutin antuk pamargi utawi laksana Laksana pinaka cihna punapi sané kaucapang, kauncarang manut punapi nénten. Sang madrruwé Aji sakéwanten pamarginé nénten manut pacang ngamanesin anak lian. Sinalih tunggil sané ngamanesin punika saking bebaosan, pangandika sané pakantenané manis sakéwanten ring dagingné ngawetuang pinyungkan utawi pikobet. Pinyungkan ring pikayunan utawi pinungkan ring pamargi.
            Sang wikan ngilukang lidah durung janten manut saking hredayané. Midep bebaosé, basa sané kamedalang ngamenesin sang miragiang. Katah taler biutané mawit saking bebaos. Bilih – bilih midep ngawetuang bencana ring angga utawi anak lian. Lidah sané nénten matulang  patut anutang ring Aji sané druwénang. Katah nué Aji, katah nué basa mangda jati – jati mresidayang ngawetuang lédang ring anak lian.
Basa sané nglangenin ngawetuang rasa temtrem , rasa bagia, rasa degdeg ri sajeroning hredya. Sapunika taler basa sané nénten manut sulur ngawetuang rusit sang miragiang.
            Sang miragiang patut  nué tetimbang. Wiwékané  margiang utawi anggén . Wilang – wilangin taler basa sané kaujar olih anak lian. Anak lian janten nénten pateh wilangané .Basa sané kamedalang mangda mresidayang ngepah sané patut sané nénten. Wantah basané sampun nénten manut ring angga becikan sampunang medalanga. Basa kaucap nénten dados ambil malih. Basa basa sané kapilihin patut medalang. Basa kapilih sayan sué –sayan nglimbakang kapatutan. Sang wikan ngamedalang basa sané kapilih kaincepang olih sang miragiang.
            Basa  sané nglokika  patut pireng. Basa nglokika basa sane manut sulur.Lokikané margiang rikalaning wénten bebaos sané rumasa manis. Basa manis midep manesin. Basa patut sayan limbakang  ring kauripan. Kauripan sané mawit saking basa patut ngawetuang rasa bagia.
           
           

Labels: