Geguritan Ala Ayuning Déwasa

Geguritan Ala Ayuning Déwasa:
Ngrereh Raina sané Becik
                Ngamargiang yadnya mangda manut sastra , manut dresta, manut agama patut pisan ngrereh galah, raina sané becik. Pawilangan ala ayuning déwasa patut uningin mangda yadnyané presida mamargi lanus. Sidhaning don. Yadnya sané kamargiang minekadi déwa yadnya, pitra yadnya, manusa yadnya utawi bhuta yadnya, patut pisan nganutang pamargin Sanghyang sastra.
                Sang nibakang déwasa, utawi mapaica déwasa taler ngwilangin raina  ala utawi ayu. Wantah nénten pisan dados kelidin rainané punika mangda kamarginin, sang nibakang déwasa ngicénin pamarisudha mangda wénten nyuciang utawi mrelina sané ala. Sané pinih seringa kaparisudha déwasa pawarangan.
                Para panglingsiré sampun ngicénin gegamelan marupa ala ayuning déwasa.  Para panglisiré sampun tatas ring jyotisa ( astronomi ),  mawinan mresidyang ngwilangin galah becik sané pacang rauh. Diastun durung kasurat marupa kalender. Punapi malih para petani saraina ngamel padéwasaan mangda uning tatenger sasih becik ngawit nandur mangda  tetandurane mapikolih. Nenten keni wereng, utawi walang sangit.
                I Ketut Remen  ngripta Geguritan Ala Ayuning Déwasa marupa gegitaan mangda digelis eling raina ala utawi ayu.  Padéwasaan sané nganggén wilangan nénten werat pisan ring pikayunan. Dangan utawi  metu rasa seneng uning ala ayuning déwasa. Geguritan puniki sami nganggén pupuh sinom, wénten 152 pada.
                Jagi nglungsur waranugraha taler wénten pamagi sané patut kelidin. Minekadi wuku tanpaguru. Dina tanpaguru. Kaucap wuku tanpaguru, Gumbreg, Kuningan, Medangkungan, Kelawu.  Wantah papas utawi marginin, Sanghyang Guru sué pacang malingga:
                Tanpaguru dina kasar/ ngawitin malajah tanbecik/ ukuné wilang pedasang/ Gumbreg Kuningan pasti/ Medangkungan Kulawu malih/ mungguh dina tanpaguru/ tan nyandang ngawit malajah/ yéning ngulah ejoh alih/ kadén aluh/ yan kapapas nemu jengah// ( Sinom 86, kaca 13).
                Raina becik anggén ngawit malajah ring raina sane madaging subacara. Taler wilangin saptawarané, tanggal panglong, Soma  tanggal panglong ping 3, Anggara ping 7, 8, Buda ping 2,3,6 . Wrehaspati ping 5,6. Sukra ping 4. Wantah rainané punika marginin Sanghyang Sastra pacang gelis malingga :
                Subacara dina melah/ ngawitin malajah becik/ saptawarané pedasang/ tanggal panglong élingin/ Soma ping tigané jati/ Anggara pitu miwah kutus/ Budané pindo telu enem/ lima enem werespati/ Sukra manut/ ping pindo ping paté nyadang// ( Sinom 89, kaca 14).
                Wantah sampun alaki rabi taler wénten déwasa nemuang kama bang-kama petak. Matetujon mangda sentana sané metu nganutin tatatitining dados manusa,dados suputra.  Sentana suputra mresidayang ngluihang para leluhur. Ngicénin pamargi mangda sayan becik linggihné. Wénten  raina sané kadadosang nunggalang smaratantrané nyihnayang sang alaki rabi taler mangda wikan ngret indria. Nénten ngulurin indria.  Kama bang-kama petak mangda sami-sami becik dadosné. Sang alaki rabi sami-sami ngiasaang angga mangda putra sané kaaptiang mapikolih utawi lanus pamarginé. Mresidayang ngicénin sesuluh ring angga, kulawarga taler ring parajana. Nénten setata mikobetin angga, kulawarga punapi malih mikobetin parajana.
Raina sané becik nunggalng smara minekadi, Soma Manis, Buda Pon, Sukra Pon. Raina sané ala Anggara Paing, Redité Wagé, Anggara Wagé, Buda Kliwon, Wrehaspati Paing, Saniscara Kliwon      ( tumpek). Purwani dina taler sasih, pati pata, Dadig krana, Purnama Tilem, Luang, pati, Kala Mretiu, Kala Ngruda. Dina wéton sang alaki rabi. Yan wilangin gumanti katahan sané nénten kadadosang. Punika nyihnayang sang alaki rabi mangda wikan ngret indria. Mangda mapikenoh alaki rabi, minekadi kaswécanin sentana suputra .
                Ala ayuning déwasa matetujon namtamin pamargi kauripané mangda antar. Ngwetuang yadnya sané lanus, mapikolih. Sang katiwakin utawi sang ngatiwakang mangda sami-sami manggihin rahayu. Rahayu yadnyané  rahayu jagaté
                                                                                                                                IBW Widiasa Kenitén



               
               

Labels: