Geguritan Atma Prasangsa : Karma Suci Molihang Suarga


Geguritan Atma Prasangsa :
Karma Suci  Molihang Suarga
Olih IBW Widiasa Kenitén

            Mangda molihang suarga gumanti madasar antuk karma suci. Suci pikayun,laksana, utawi pangandika.Suci nénten ring pangandika manten taler kamariang. Mayasa kérti manut ring swadarmarning suang-suang.Mayasa kérti nénten mangda kasumbung, utawi mangda kaucap luih. Gumanti metu saking pikayunan. Anggén sraya ritatklaning Sanghyang Kalamertiu pacang ngrauhin.Karma suciné aturang pinaka sarin pamargi ring mrecepada.
            Suargané nénten pacang medayang, diastun sang sampun mapoggala,madiksa wantah nénten nganutin sesananing kawikon, murug sesana taler nénten pacang manggihin suarga. Sang walaka wantah pamarginé manut agama suargané pacang panggih. Sapunika Drs. I.B. Putu Sudarsana mahbahang ring Geguritan Atma Prasangsa, kacitak antuk Yayasan Dharma Acarya.
            Sang sampun mapoggala janten sampun teleb ring daging sastra, daging agama, gumanti punika agem-agemané. Sastra pinaka tateken rikalaning ngastitiang karahayuan buana agung- buana alit. Sakéwanten yan pradé sang maangga sulinggih raris nénten teleb ring daging sastra, punapi malih purun nilar sesana, suargane pacang doh. Sané kobet madiksa pacang ngrereh sesarim:
            Malih Bapa nyeritayang/ tingkah manusané nguni/ duk kari ring mrecepada/ ngelarang wiguna suci/ mapoggala dadi sulinggih/ nanging tuara nawang sulur/ agemé kadi wong pradnyan/ nyaruang ngintip sesari/ nanging durung/ pretyaksa ring daging wéda// ( Pupuh Sinom,22 kaca 5).
            Suargané  ajap-ajapan sang maangga sadu gunawan. Sang manut ring sastra agama, ngwangun pikayunan suci ring kauripan. Sang alpa sastra, alpa wéda nénten pacang mikolihang punapi malih maangga sulinggih :
            Ento madan wiku cendala/ asta wiku cendala panggih/ hana wiku alpa wéda/ alpa sastrané kakalih/ mapan sengkil dadi sulinggih/ tuara dadi pati purug/ sajabin mangalih dosa/ dosané tan sipi/ tuara buwung/ pacang ngamanggihin papa// ( Pupuh Sinom,25 kaca 5).
            Sanghyang Agama pinaka titi rikalaning ngaturang sarin karma. Sanghyang Agama tan péndah sakadi sundaran sané ngicenin gagalangan pikayun. Sané nuntun kauripané mangda setata mamargi patut. Nyuluhin titatkaling mayasa kérti. Sang asapunika, janten pisan subakti ring Sanghyang Widhi :
            Peluta agama Hinduné baosang/ agama mengaran sundih/ sundih mengaran galang/ galangé manadi apadang/ galang apadangé alih/ dasarin ban solah/ solahé ngastiti widhi// ( Pupuh Durma, 32 kaca 7).
            Agama, ugama, igama anggén nyuciang karma saraina-raina. Masarana tirtha mangda Sanghyang Tri Murti ngicénin waranugraha. Nguncarang Mantra Gayatri. Mahamantra sanépresida nglebur papa patakané :
            Di hidupé tan dadi pegat ring tirtha/ patut matirtha sesai/ ngelarang puja trisandya/ nunas tirtha panglukatan/ melarapan mantra Gayatri/ maka sarana pangleburan dosa urip//( Pupuh Durma, 41 kaca 8).
            Karma suci patut kawangun sakantuné maurip. Karmané pinaka sraya kanti ngruruh suargané. Suargane gumanti apti-aptian sang maangga sadu gunawan. Sang sané ngamargiang sanghyang agama. Agama pinaka suluh urip.

Labels: