Geguritan
Candra Bhérawa
Ngrastiti Widhi
Ngrastiti Widhi nénten wénten pateh. Nganutang kawéntanan
sang ngrastiti. Wénten kantun
kabanda antuk bakti majalaran sarana minekadi upakara utawi upacara. Wénten nénten kaiket antuk upakara upacara. Minab
sang sampun molihing jnyana mresidayng ngamargiang. Sanghyang Widhi kaulengang
ring jroning hredaya. Kaastiti linggih
Sanghyang Widhi wengi raina. Sanghyang Widhi
kaastuti kalimbakang sajeroning pamargi. Tresna asih ring sarwa mauripé. Nénten
seneng ngwetuang kayun rusit. Trikaya parisudhané kamargiang.
Sapunika
I Ketut Ruma mahbahang ring Geguritan Candra Bhérawa, kacitak olih UD Sinar
Saraswati, Amlapura. Geguritan
puniki madaging pupuh sinom, durma, pangkur, ginada, smarandana. Wénten 212 pada. Katah pisan tetimbang utawi
pamargi sane kaunggahang. Pamargi – pamargi punika anggén gegamelan ring
kauripané. Geguritan puniki nyihnayang pamarginé ngrastiti kepah kalih. Wénten
kaiket upakara, upacara utawi uparengga.
Wénten nénten .Wénten medal wénten ka jro ngrastiti Sanghyang Widhi.
Sang
sampun teleb ring jnyana mresidayang ngrumasayang utawi nglinggayang Sanghyang
Widhi ring hredaya. Sanghyang Widhi kaastawa wengi raina:
Tan cumpu kaka jatinña/ pidabdab ngastawa
Widdhi/ maring sanggar kabuyutan/ apa hanéng śasîréki/ linggih sanghyang
mahāsuci/ ring śarîra juga ruruh/ sinuda ring tutur sunya/ pũja sira siyang
ratri/ yayi Wişnu/ hénak déntā nglarakěna// ( Pupuh Sinom 13, kaca 5).
Sanghyang
Widhi sané malingga ring jroning hredaya pamargi ngastawané nénten pakanten.. Trikaya
Parisudhané nénten naen lempas. Trikaya Parisudha pinaka banten suci serana
ngrastiti Widhi :
Wantah ring angga śarira/ hyang sũkşma
kahastuti/ linggayang jroning trikaya/ bantěnin baan solah lěwih/ miwah rawos
sané běcik/ pakayunané rahayu/ hěnto kāturang ring Ida/ sat waluya bantěn suci/
kéto tuhu/ jagatédi Déwantara// ( Pupuh Sinom 33, kaca 12).
Tresna
asih, olas asih ring sarwa praniné pinaka bakti ring Sanghyang Widhi Ring sarwa mauripé wénten Sanghyang Widhi.
Ngicalang pikayunan mameseh. Rasa ksama,
kauripang :
Kasih sayang ring sarwa murip ring jagat/
sat bakti ring sanghyang Widhi/ ngawé karahaywan/ tan wénten rasa maměsěh/
saměton punika sami/ kéto né patut kardinin// ( Pupuh Durma 13, kaca 17).
Ngamargiang
pitra yadnya nénten ring sampuné yayah ibu séda. Ring kantunné nyeneng patut telengayang. Icénin
rasa sayang. Nénten ring sedané maageng agengan sadaweg kantun nyeneng nénten pati rungu.
Bakti ring kawitan, kasarengin antuk
pamargi nénten demen nyepungin anak lingsir :
Pitra yajña bhaktiné těkén kawitan/ nu
ñěněng anaké lingsir/ ayahin dabdabang/ haturin sandang lan pangan/ malih tamba
kala sakit/ né ngawé lédang/ nto pitra yajña uttami// ( Pupuh Durma, 17, kaca 18).
Ngrastiti
Sanghyang Widhi katah pamarginé. Wénten ngamargiang bakti , wenten jnyana utawi
yoga. Sang sampun tatas ring kasuksman mresidayang nglinggayang Sanghyang Widhi
ring jroning hredaya. Yadnya sané kamargiang karuntutin antuk pamargi
patut. IBW Widiasa Kenitén
Labels: Geguritan