Geguritan
Japatuan
Kabanda
antuk Tresna
Gumanti méweh megat tresna. Punapi
malih ring anak istri sané maangga patibrata. Tresnané ngwetuang pusang kayun.
Kawisésan tresnané ngwetuang lali ring angga. Sang katresnain diastun sampun
karereh olih Sanghyang Kalamretiu satiané alaki rabi nénten surud-surud. Kantos
purun ngreruh ka suargaloka. Tresnané tumus sekala niskala. Sang alaki
rabi kantos ka niskala. Sapunika mungguh
ring Geguritan Japatuan kasurat olih I Madé Gambar.
Geguritan Japatuan maésed-ésed sakadi pamargan Sang Darmawangsa
ngruruh suargaloka. Geguritan Japatuan nganggén pupuh Durma 55
pada, pangkur 15 pada, sinom 24 pada, smarandana 21 pada. Geguritan Japatuan nyihnayang
sapasira manten pacang mresidayang polih suarga. Nénten sang maangga prabu,raja,
pemimpin, utawi sadaka. Wantah sampun pamarginé manut ring sesananing
kamanusan, satia ring laksana .
Sang alaki rabi sami-sami ngamargiang satia. Astiti bakti ring
kawitan, ring Sanghyang Widhi. Sang kalih kalulutan tresna. Saling tuléngayang.
Nénten midep-midepang angga soang-soang. Sang istri ngamargiang patibrata.
Taler matetikas manut dresta, agama. Sami-sami wikan. Wikan ring kasujatianing
dados manusa :
Tur anembah astiti bakti
ring lakia/ tan lipia rahina wengi/ karaning ya manggih wiya/ ébuh suka ring
suaminniya/ tan lipia bakti ring widhi/ anging
tan lama yusa/ apan pamamite uni// ( Durma
7, kaca 4 ).
Santukan nyekeh sawa kantos sasihan janten pacang nyebelin désa.
Samaliha ngwetuang pinungkan. Ambu sang lina mikobetin sang maurip. I krama désa
manggihin pikobet. Raris nunas pamargi ring sang awangga rat. Sang awangga rat nglungsur pamargi ring sang
sadaka. Anut pamarginé kaula- raja- sang sadaka. I krama désa nenten midep-midepang angga.
Punapi malih jagi nyengkalén sang kasungsutan. Pamargi sané kaicénin :
Kocap akéh linging aji ala
pisan/ ya dadi banaspati/ menadi gering sasab merana/ melah né jani késahang
apang de nu mangeletehin i rama désa/ aturé alon mehari// (
Durma 23, kaca 6).
Sang katresnain taler nunas mangda katanem. Santukan sampun
lina. Wantah suksma sarira – antakaranma
sarira sané kantun mresidayng mamargi. Marupa sabda tan palingga. Nglungsur
mangda digelis kaprelina. Uning anggané
sampun nénten dados linggain malih :
Sampun wengi ada sabda tan
palingga/ rasan nyané sang lalis/
mituduhin tingkah/ sampunang beli mamasah/ sawan titiangé né mangkin/ yan beli
tresna/ tanem titiang mangda becik//
( Durma 37, kaca 9)
Sawané kabecikan. Kamargiang manut pituduh sastra taler
tatakramaning wong antarlina.
Sakeéwanten tresna ring sang lina nénten surud-surud mangda mresidayang
katemu :
Nunas mameriksain apang
melah/ sawan rain cainé mangkin/ tan carita wustanem/ sampun becik pinariksa/ Ki
Japatuan mapaihin/ beli sampun sareng lunga/ banggayang titian padidian// ( Durma 52, kaca 11).
Sang alaki rabi magda sami-sami tresna, sami adung. Astiti bakti
ring Sanghyang Widhi. Midep manyama braya. Sami-sami satia.
Satiané pacang nyarengin pamarginé kantos ka suarga loka.
IBW
Widiasa Kenitén
Labels: Geguritan